Akustyka

Instalacje wentylacyjne do przemysłu i nie tylko, oraz klimatyzacja stanowią jedne z najważniejszych elementów wyposażenia technicznego nowoczesnego budownictwa. Dobrze dobrane skutecznie zwiększają komfort domowników oraz zapewniają dostęp do świeżego i czystego powietrza. Aby tak było, niezbędne jest już na etapie projektu zadbanie o kwestie związane z akustyką i podjęcie odpowiednich kroków w celu zminimalizowania hałasu z wentylacji w bloku. 

Jak akustyka wpływa na jakość powietrza w pomieszczeniach wentylowanych?

Akustyka to jeden z najważniejszych czynników składających się na koncepcję IEQ (Indoor Environmental Quality). Już w latach 50. XX w. pojawiły się pierwsze regulacje z zakresu wymagań akustycznych zarówno dla budynków mieszkalnych, jak i komercyjnych. Akustyka pomieszczeń to bowiem niezwykle istotna kwestia, która wpływa na klimat w danym mieszkaniu.

Na jakość powietrza w pomieszczeniach wpływają różne czynniki. Podstawowymi są ilość zanieczyszczeń (np. cząsteczki smogu oraz drobnoustrojów) oraz dwutlenku węgla. Jednak nie należy zapominać o bardzo ważnej kwestii, czyli poziomu hałasu emitowanego przez wentylację lub klimatyzację. Nowoczesne budynki są projektowane w taki sposób, by były bardzo szczelne i przepuszczały jak najmniej dźwięków z ulicy. To z kolei generuje problem związany z odgłosami dochodzącymi z wnętrza budynku lub innych mieszkań – właśnie dlatego systemy wentylacyjne powinny być projektowane zgodnie z normami znajdującymi się w zapisach prawnych.

Różnica między mocą a ciśnieniem akustycznym i ich wpływ na hałas wentylacji

Moc akustyczna a ciśnienie akustyczne to dwie różne wielkości, które opisują odmienne aspekty dźwięku.

Ciśnienie akustyczne jest miarą siły, z jaką fale dźwiękowe wpływają na środowisko, w którym się poruszają. Można to porównać do siły, z jaką fale wody oddziałują na brzegi jeziora. Jednostką miary ciśnienia akustycznego jest paskal (Pa) lub jego krotność – decybel (dB.). Im wyższe ciśnienie akustyczne, tym większy wpływ fali dźwiękowej na otoczenie, co oznacza, że hałas będzie głośniejszy.

Moc akustyczna natomiast to ilość energii przesyłanej przez fale dźwiękowe w jednostce czasu. Można to porównać do ilości wody przepływającej przez rzekę w jednostce czasu. Jednostką miary mocy akustycznej jest wat (W) lub jego krotność – decybel (dB.). Im większa moc akustyczna, tym większa ilość energii dźwiękowej emitowanej przez wentylator i tym samym większy poziom hałasu.

W związku z powyżej opisanymi jednostkami, aby zmniejszyć poziom hałasu wentylacji w bloku, należy zastosować wentylator o mniejszej mocy akustycznej i takim, który generuje mniejsze ciśnienie akustyczne. Można także zastosować izolację akustyczną zmniejszającą przenikanie dźwięków przez ściany.

Jak zmierzyć i ocenić poziom hałasu z wentylacji?

W celu zmierzenia i oceny poziom hałasu z wentylacji, można wykonać następujące czynności:

1. Użyj miernika poziomu dźwięku (sound level meter), który pozwala na pomiar ciśnienia akustycznego w decybelach.
2. Umieść miernik w pomieszczeniu, w którym znajduje się wentylacja, na wysokości ucha użytkownika lub na równi z wentylatorem.
3. Uruchom wentylację i poczekaj, aż poziom hałasu się ustabilizuje. 
4. Upewnij się, że nie ma innych źródeł dźwięku w pobliżu miernika.
5. Dokonaj pomiaru poziomu hałasu i zapisz wynik.
6. Powtórz pomiar w kilku miejscach w pomieszczeniu, aby uzyskać bardziej reprezentatywny wynik.

Poziom hałasu z wentylacji można ocenić na podstawie standardów w przepisach prawnych, takich jak polskie normy PN-ISO 1996-1:2007 i PN-ISO 1996-2:2012. Według tych norm, maksymalny dopuszczalny poziom hałasu w pomieszczeniach mieszkalnych wynosi 35 dB. w dzień i 30 dB. w nocy. Dla innych typów pomieszczeń, takich jak biura czy szpitale, normy te są różne.

Ocena poziomu hałasu z wentylacji może także być subiektywna i zależna od indywidualnych preferencji i wrażliwości słuchowej użytkownika.

Jak energia akustyczna wpływa na hałas wentylacji i jak ją kontrolować?

Energia akustyczna to ilość energii przenoszonej przez fale dźwiękowe. Hałas wentylacji jest wynikiem emisji energii akustycznej przez wentylator i ruchu powietrza w systemie wentylacyjnym.

Kontrolowanie energii akustycznej, która wpływa na hałas wentylacji, można osiągnąć na kilka sposobów. Przede wszystkim ogromne znaczenie ma wybór odpowiedniego wentylatora – należy postawić na produkt o niskiej mocy akustycznej, która jest zwykle podana w specyfikacji produktu.

Kolejny sposób dotyczy montażu wentylatora na gumowych tłumikach. Te elementy odpowiadają za absorpcję drgań i hałasu emitowanego przez wentylator. Dodatkowo warto zastanowić się nad instalacją izolacji akustycznej, ponieważ zredukuje ona ilość dźwięków przenikających przez ściany i sufity.

Niezwykle istotny jest już pierwszy etap całego przedsięwzięcia związanego z instalacją wentylacji, czyli projektowanie systemu. Ważne jest, aby projekt minimalizował występowanie ostrych kątów, zwężek i innych przeszkód, które mogą zwiększać hałas.

Nie należy również zapominać o regularnej konserwacji wentylacji. To dzięki czyszczeniu kanałów i wymianie filtrów, zapewniony jest prawidłowy przepływ powietrza i zminimalizowanie hałasu wynikającego z wadliwego działania systemu.

Normy hałasu wentylacji mechanicznej: co powinny wiedzieć osoby projektujące i wykonujące systemy wentylacyjne?

Wszystkie informacje dotyczące poziomu hałasu z wentylacji w bloku oraz innym rodzaju budynku znajdują się w normie PN-87/B-02151/02. W obiektach użyteczności publicznej oraz w ich sąsiedztwie hałas wytwarzany przez urządzenia techniczne i lokale usługowe powinien być kontrolowany, tak aby nie przekraczał przyjętych norm. 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, poziom hałasu nie może przekroczyć 35 dB. w godzinach od 6 do 22, natomiast w nocy jego wartość nie powinna przekraczać 25 dB. W kuchniach oraz pomieszczeniach sanitarnych w ciągu dnia wartość dopuszczalna wynosi 45 dB., a w nocy 40 dB. Przestrzeganie tych wartości jest ważne w celu zapewnienia odpowiedniego komfortu akustycznego dla wszystkich użytkowników obiektów.

Jak akustyka budowlana wpływa na projektowanie systemów wentylacyjnych i redukcję hałasu?

Najtrudniejszym wyzwaniem dotyczącym projektowania systemów wentylacji jest fakt, że percepcja dźwięku to sprawa niezwykle indywidualna. W praktyce to, że dla kogoś dany odgłos jest hałasem, nie oznacza, że inne osoby również tak go będą odbierać. Dlatego z punktu widzenia akustyki należy przestrzegać pewnych zasad budowlanych, aby możliwie zminimalizować ryzyko wystąpienia irytujących odgłosów z systemu wentylacji. Niemożliwe jest zapewnienie absolutnej ciszy, jednak doświadczeni projektanci z pewnością dobiorą parametry systemu wentylacji w taki sposób, by nie przeszkadzały w codziennym życiu domownikom konkretnego mieszkania o określonej charakterystyce.

Hałas z wentylacji w bloku

Jeśli głośność wentylatora w Twoim mieszkaniu Ci przeszkadza, najprostszym sposobem na jego wyciszenie jest instalacja tłumika akustycznego. Najważniejszym zadaniem tego przedmiotu jest wyciszenie zbyt głośno pracujących wentylatorów lub nawet naturalnie powstającego szumu powietrza. To rozwiązanie często stosowane jest np. w pokojach dziecięcych, gdzie hałas jest wyjątkowo niepożądany. Montaż tłumika akustycznego polega na umieszczeniu go za wentylatorem i bezpośrednio przed wylotem kanału.